3/4/23

Το μανιφέστο των 343*

Αυτό που παθαίνουν οι άλλοι με τα βιντεάκια, εγώ το παθαίνω με τα κείμενα. Περνάω από το ένα στο άλλο με φανερούς (ή και όχι) συνειρμούς.

Ψάχναμε θέμα με κάποια παιδιά στο σχολείο για να φτιάξουμε μια ταινία μικρού μήκους για έναν σχολικό διαγωνισμό και όλα ξεκίνησαν με τον θάνατο του Γκοντάρ. Γκοντάρ - Νουβέλ Βαγκ - Ανιές Βαρντά. Και σε μια γραμμούλα της ζωής αυτής της γλυκύτατης γυναίκας διάβασα οτι υπέγραψε το μανιφέστο των 343.

Ψάχνοντας για το μανιφέστο έπεσα πάνω σε μια κινηματογραφικότατη ιστορία: μια δημοσιογράφος προσεγγίζει έναν αρχισυντάκτη για να του μιλήσει για τις παράνομες αμβλώσεις που είναι κοινό μυστικό στην Γαλλία του 1970. Ο αρχισυντάκτης βρίσκει την Σιμόν ντε Μποβουάρ κι εκείνη ξέρει καλά τι πρέπει να κάνει. Στις 5 Απριλίου του 1971, δημοσιεύεται το μανιφέστο των 343: 343 γυναίκες δήλωσαν δημόσια οτι έχουν κάνει άμβλωση, σε μια κοινωνία που την θεωρούσε ανήθικη και την είχε καταστήσει παράνομη.

Λίγα χρόνια μετά υπογράφεται το μανιφέστο των 331: 331 γιατροί δήλωσαν δημόσια οτι έχουν διενεργήσει επέμβαση άμβλωσης. Διακινδύνευσαν ποινή φυλάκισης 10 ετών.

Η δίκη Μπομπινί. Μια εξωφρενική ιστορία όπου ένας 18χρονος συνελήφθη για κλοπή αυτοκινήτου και για να γλυτώσει την φυλακή κατηγόρησε για άμβλωση την κοπέλα που βίασε.

Και μετά ήρθε στο προσκήνιο μια ακόμα γενναία γυναίκα, που υπερασπίστηκε το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση μέσα σε ενα ανδροκρατούμενο κοινοβούλιο, έδωσε μια πραγματική μάχη και την κέρδισε παρά τις προσβολές που δέχτηκε. Ο γαλλικός νόμος του δικαιώματος στην άμβλωση φέρει ακόμα το όνομά της: νόμος Βέιλ. 

Σκέφτηκα πως θα διστάσουν να ασχοληθούν με αυτό το θέμα - δεν το σκέφτηκαν στιγμή.

Σκέφτηκα πως οι γονείς θα γκρινιάξουν - οι μαμάδες ανοίξανε ντουλάπες και μας δώσανε ρούχα που να θυμίζουν '70s.

Δεν είναι θέμα για σχολείο, θα πουν πολλοί. 

Και ποιο είναι θέμα για σχολείο; Η κοινωνική ευαισθησία εξαντλείται στο να μαζεύουμε τρόφιμα κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα; Θέλουμε ενεργούς και συνειδητοποιημένους νέους με κριτική σκέψη αλλά αποφεύγουμε να θέσουμε δύσκολες ερωτήσεις. Στο σχολείο δεν μιλάμε ποτέ για κάτι που μπορεί να προκαλέσει εντάσεις, αλλά μετά γκρινιάζουμε που οι νέοι είναι με ένα κινητό στο χέρι και παρασύρονται από τον κάθε ένα στα σόσιαλ. Δώσαμε στα παιδιά την ευκαιρία να μιλήσουν για όσα πραγματικά τους καίνε; Γιατί όχι, δεν θέλουν να μιλήσουν ξανά για το 1821, δεν θέλουν να ακούσουν άλλον έναν διατροφολόγο να τους λέει να τρώνε φρούτα και δεν θέλουν άλλον έναν κάδο ανακύκλωσης στο σχολείο. Θέλουν να ψάξουν για όσα τους προβληματίζουν, θέλουν να μιλήσουν για όλα όσα τους ανησυχούν, θέλουν να ρωτήσουν για όλα όσα ακόμα δεν ξέρουν τι ακριβώς σημαίνουν.

Όχι, δεν θεωρώ την άμβλωση μέθοδο αντισύλληψης, δεν ωθώ τις μαθήτριές μου να κάνουν σεξ χωρίς προφύλαξη γιατί "δεν πειράζει θα το ρίξετε μετά" και όχι, δεν πιστεύω οτι θα καώ στην κόλαση επειδή υποστηρίζω το δικαίωμα στην άμβλωση. Είναι θέμα κοινωνικής νοημοσύνης. Είναι το να υπερασπίζεσαι την ύπαρξη ενός δικαιώματος ακόμα κι αν εσύ ο ίδιος μπορεί να μην χρειαστεί να κάνεις ποτέ χρήση αυτού του δικαιώματος. Γιατί οι καιροί είναι πονηροί και οι φουτουριστικές δυστοπίες που διαβάζουμε στα βιβλία και βλέπουμε στις σειρές και στις ταινίες ίσως να μην μείνουν στις σελίδες και στις οθόνες. Γιατί τώρα μπορεί κάποιοι να βγαίνουν στον δρόμο και να λένε "ζήτω που απαγορεύτηκαν οι αμβλώσεις" αλλά μπορεί σε 100, 200, 300 χρόνια να αρχίσουν να περνάνε νόμοι που επιβάλλουν την άμβλωση σε κάποιες περιπτώσεις και τότε θα πρέπει πάλι να υπερασπιστούμε το δικαίωμα στην επιλογή αλλά από την άλλη μεριά.

Σε ένα Λύκειο που ενδιαφέρεται μόνο για εξετάσεις και επιδόσεις, οι μαθητές μου και σενάριο γράψανε και κάμερες βρήκανε και το μοντάζ κάνανε και σε όλο αυτό εγώ στην ακρούλα μου να κοιτάω τι όμορφα πράγματα μπορούν να κάνουν τα παιδιά αν τους δώσεις χώρο, χρόνο και σκοπό. Mόνο την μουσική των τίτλων τέλους διάλεξα, με το βιολί του Gravel Road να κερδίζει στον τελικό το βιολί της Λίστας του Σίντλερ

Ναι, θα μπορούσαν οι διάλογοι να ήταν καλύτεροι. Ναι, το στήσιμό τους, οι κινήσεις τους ήθελαν διόρθωμα. Ναι, η αισθητική τους δεν είναι για όσκαρ και φαντάζομαι ήδη ανθρώπους να φωνάζουν "my eyes, my eyes!" βλέποντας κάποια σημεία. Αλλά δεν ήθελα να κάνω τα παιδιά δικές μου μαριονέτες και να τους κλέψω την χαρά.

Δεν θα κερδίσουμε στον διαγωνισμό και το ξέρουμε.

Αλλά τα βράδια κοιμάμαι ένα μικρό κλικ πιο ήσυχη, γιατί ξέρω οτι υπάρχουν 2 υπέροχα αγόρια και 4 καταπληκτικά κορίτσια, που αν κάποιος στο μέλλον τους κουνήσει το δάχτυλο για ένα θέμα όπως οι αμβλώσεις, ξέρουν καλά να τον βάλουν στην θέση τους. Με στοιχεία και παραδείγματα και επιχειρήματα, όχι με λόγια του αέρα.

Win.

*εμείς το λέγαμε ντοκιμαντεράκι